Nó cũng làm cho cả loạt quả tim chạy theo bóng dáng nó, hớp những ảo ảnh của hạnh phúc, sụp những hầm hố sau cùng nghiến răng trong tuyệt vọng. Nên Người dùng ái tình để buộc hai phái lại trong hôn nhân . Viết mấy dòng, tôi nghĩ đến nền giáo dục ở Taberd mà phục nhiều vị phu huynh rất săn sóc học sinh nội trú của mình.
Có nhiều bạn trai khéo léo, biết làm việc không thua người lớn, song có tật lười. Các đồ vật trong gia đình dưới mắt họ, bị coi là cũ kỹ quá. Cơ quan nầy lúc bạn trai dậy thì đòi những của ăn đặc biệt như âm điệu xuống trầm, lên bổng mà réo rắt, như chuyến đò không bến vắng, vắng khách chinh phu, như chàng ra đi cách xa muôn trùng, sao trong chốn khuê phòng tin chàng.
Ra đến nơi, họ mua tùy sự nhó còn lại chút ít trong trí: mì thánh, chỉ, vắt gì cũng được. Mà lại bị những mặc cảm trên ngăn trở, thành ra họ nhút nhát. Còn bạn có một người bạn, đồng niên, sau buổi dậy thì cũng có tình yêu nồng nhiệt như bạn.
Họ tuân kỷ luật vì coi kỷ luật là một phương thế giựt cấp bằng, mua chức vị xã hội để nuôi thân, nuôi vợ, nuôi chồng, nuôi con và tạo cảnh gia đình ấm cúng trong ích kỷ. Thưa bạn! tôi không biết bạn sống trong gia tộc nào, tên gì, từ đâu đến, học trường nào. Họ sẽ đến đó những giờ phút đời họ nặng như chì, những khi cảm thấy cô lẻ trên đường đời và lúc hình như mọi thế nhân đều muốn bỏ rơi họ.
Tập cho họ siêu nhân hóa những nghĩa cử vì sự làm ơn được đo lường bởi Đấng tối cao giá trị hơn sự thi ân cầu lợi trước mặt. Vận mệnh của họ, của gia đình, quốc gia tùy thuộc ở họ nhiều. Duy khác một chút là đôi khi bạn trai dùng nó quá lố làm cho người ta thấy nó lố bịch hơn là họ thích sự độc lập tinh thần.
Tôi thấy nhận xét nầy của Piere du Fojer rất đúng khi ông nói: bạn trai có sự ý thức mới là ý thức nam tính và số phận làm đ àn ông của mình. Họ đem tình yếu ấy hiến cho Thượng đế và nhân loại: thế là họ đi tu, tu vì tận hiến, vì muốn hy sinh, giúp ích chớ không vì trốn đời ích kỷ. Những nhà tâm lý học gọi là thứ tình tâm giao lãng mạn.
Thành ra đời tình ái của họ tự nhiên chung thủy mà không hiểu rõ tâm lý ái tình của họ. Muốn chương trình tình yêu của mình được tiếp hành, tạo hóa truyền thống ái tình trong tâm hồn con người. Bị cha mẹ rầy, họ giận không lâu.
Tôi nói cho cả những thiếu nữ sắc sảo vì ái tình mạnh như sự chờ chết có thể làm tâm trí họ lu mờ, vì bạn trai nhất là trong thời nầy rất già mồm mép, rất cáo già khi muốn chiếm hữu người yêu. Tôi lúc làm hiệu trưởng trung học, trong khi học sinh nam nữ thảo luận chung, hay nghe những câu đại khái của nam sinh: ối! Mấy chị mà làm gì! Để tụi tôi. Tôi chỉ nhấn mạnh ở chỗ bạn trai đừng tỏ ra mình là phái yếu ở chỗ chạy theo mê say, thờ lạy ảnh giai nhân.
Vậy mà lúc dậy thì lại hoàn toàn khác. Một điều lạ nữa là tuổi dậy thì, mười câu chuyện của bạn trai là có đến chín bàn tâm sự. Con người có tự do sử dụng nó hay hướng nó về những lý tưởng tuyệt vời hơn.
Chính bạn sẽ phá hoại bạn nữa vì điều bạn bất mãn hồi 17 tuổi đến gần năm mươi tuổi bạn hài lòng. Bạn trai thiếu nhi phát lộ đời sống trí tuệ kỳ biệt của họ nhất là khi họ chơi. Vậy hỡi bạn trai, đời bạn quý báu lắm.