Nếu người ta bảo bạn chỉ chỉ tên những nhạc cụ dùng trong khúc đầu bản hòa tấu C thấp thì chắc bạn chỉ không được. Và khi đã quyết định làm xong một công việc nào thì dù nó buồn chán đến đâu, cũng phải làm cho xong. Nhưng xin bạn nhớ, ngay từ lúc đầu, là 90 phút để dành cho sự học, ba phần trong mỗi tuần như vậy, phải là những phút quan trọng nhất, trong số 1080 phút của tuần lễ.
Trước hết, xin bạn đề phòng nhiệt tình của mình. Nó là hình hình thức của nguyện vọng chung của nhân loại: Nguyện vọng tìm hiểu thêm. Bỏ qua lời tôi là bỏ qua lời khuyên quý báu nhất đấy.
Tôi không cần biết bạn tập trung tư tưởng vào cái gì, miễn bạn chịu luyện cái bộ máy suy nghĩ của bạn là được. Làm được một công việc mệt nhọc, lòng tự tin của bạn sẽ tăng lên. Lúc nào có dư thời giờ thì tôi sẽ đọc.
Tôi tin rằng dùng bảy giờ rưỡi đó một cách đầy đủ, thì đời sống trong tuần sẽ sinh động lên, hăng hái lên, và bạn sẽ ham thích cả những công việc chán nản, tầm thường nhất. Than ôi! Tôi không giúp bạn được việc ấy. Nhưng việc không dễ đâu ban nhé.
Bạn bảo tôi tính toán kỹ quá. Thời giờ quý hơn tiền bạc nhiều. Trong cái xứ sở của thời-gian, giàu nghèo cũng như nhau, khôn dại cũng như nhau.
Không có gì so sánh với nó được. Bạn biết rằng ít nhất cũng có được nửa giờ yên ổn. Xin bạn đừng tỏ vẻ mỉa mai khi nghe hai tên ấy.
Bước đầu nên rất chậm, có thể chậm một cách quá đáng nhưng phải rất đều đặn. Lẽ dĩ nhiên là bạn thích đọc báo (việc này có thể làm trong khi đợi bữa) hơn là nghĩ tới cái bổn phận bình thường mà quan trọng ấy - bổn phận tự xét mình - thì cái đó tùy bạn. tôi nói vậy và buồn mà nhận rằng phần đông người ta không đọc thơ.
Một thái độ như vậy tất nhiên là diệt hết hứng thú của 16 giờ đó và kết quả là nếu ông ta không tiêu phí thời gian đó thì cũng chẳng đếm xỉa gì tới nó cả, coi như ở ngoài lề đời sống. Ông miễn cưỡng làm việc, càng trễ chừng nào cành hay; và vui vẻ đứng dậy ra về, càng sớm chừng nào càng tốt. Nó ngắn quá đi thôi.
Một thất bại, tự nó, có đáng kể gì đâu nếu nó không làm mất lòng tự tin. Bạn nào ghét nghệ thuật và văn chương đấy? Tôi đã hứa với bạn xét riêng trường hợp của bạn thì tôi đã xét rồi đấy nhé! Bây giờ đến trường hợp - cũng may là rất thông thường - của những người thực sự "thích đọc sách". Nghĩ kỹ, ta sẽ thấy việc tạo hoá tiếp tế thời-gian cho ta quả là một phép mầu hiện ra hằng ngày.
Ra khỏi nơi mình ở cũng là khá rồi đấy. Rồi ta tự bào chữa là không có thì giờ, rằng mỗi ngày chỉ có 24 giờ thôi. Mà trong luyện trí, một yếu tố quan trọng nhất là phải thấy gắng sức, khó nhọc, thấy nửa muốn làm, nửa muốn bỏ; cảm giác đó không thể có được, khi ta đọc tiểu thuyết.